یکی از مسائلی که در تهذیب نفس و سیر سلوک الی الله لازم است اراده و تصمیم قاطع می باشد افراد سست اراده هرگز به جایى نمى رسند، و با برخورد به کوچکترین مانع از راه مى مانند؛ اصولًا اراده ضعیف نیروى انسان را نیز تضعیف مى کند و به عکس اراده قوى تمام نیروها و استعدادهاى درون را بسیج مى نماید و انسان را به سوى مقصد به حرکت در مى آورد.
این همان چیزى است که در قرآن مجید از آن تعبیر به «عزم» شده است و پیامبران بزرگ الهى به خاطر اراده نیرومندشان «اولوا العزم» نامیده شده اند. «1»
قرآن خطاب به پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله می فرماید:
نخست با یارانت مشورت کن و هنگامى که تصمیم گرفتى محکم بایست و توکّل بر خدا کن!«2»
اراده یکی از نعمت های بسیار خوب خداوند می باشد که انسان باید آن را با قطرات اشکی که از چشمانش سرازیر می شود از خداوند درخواست کند.
همان گونه که امام کاظم علیه السلام در یکی از دعاهای ماه مبارک رجب این گونه با خداوند گفتگو می کند:
من بخوبى مى دانم که برترین زاد و توشه رهروان راه تو، اراده محکمى است که تو را به وسیله آن برگزیند، و دل من با اراده محکم به مناجات تو پرداخته است.«3»
کمک های خداوند به افراد بستگی به نوع اراده آن ها دارد همان گونه که امام صادق علیه السلام می فرماید:
خداوند به قدر نیّت هاى بندگان به آن ها کمک مى کند، کسى که نیّت صحیح و اراده محکمى داشته باشد، یارى خداوند براى او کامل خواهد بود، و کسى که نیّتش ناقص باشد به همان اندازه یارى الهى در حقّ او کم خواهد شد.«4»
عزم و اراده می تواند روی قوای جسمانی انسان تاثیر بگذارد و انسان را قدرت مند کند همان گونه که امام صادق علیه السلام می فرماید:
هنگامى که نیّت محکم و قوى باشد، بدن از پذیرش کارهاى سخت و سنگین در راه وصول به مقصود ضعیف و ناتوان نخواهد شد «5»
جهت دیدن تصویر با کیفیت بهتر اینجا را کلیک کنید
منابع در :
1:در مقاییس اللّغه آمده است که« عزم» در اصل به معنى قطع و بریدن چیزى است( از آنجا که به هنگام تصمیم گیرى قاطع گویى انسان چیزى را مى برد و جدا مى کند به آن عزم گفته شده است).
2:فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْلَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ«آل عمران آیه 159»
3:َ قَدْ عَلِمْتُ انَّ افْضَلَ زادِ الرَّاحِلِ الَیْکَ عَزْمُ ارادَةٍ یَخْتارُکَ بِها وَ قَدْ ناجاکَ بِعَزْمِ الْأِرادَةِ قَلْبِى«و محدّث قمى در مفاتیح در اعمال ماه رجب این دعا را از اقبال ابن طاووس نقل کرده است»
4:انَّما قَدَّرَ اللَّهُ عَوْنَ الْعِبادِ عَلى قَدْرِ نِیَّاتِهِمْ فَمَنْ صَحَّتْ نِیَّتُهُ تَمَّ عَوْنُ اللَّهِ لَهُ، وَ مَنْ قَصُرَتْ نِیَّتُهُ قَصُرَ عَنْهُ الْعَوْنُ بِقَدْرِ الَّذِى قَصَّره«امالی مفید المجالس السابع ص 66»
5:ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمَّا قَوِیَتْ عَلَیْهِ النِّیَّةُ«بحار الانوار ج 67 ص 205»
